Noord-Brabant bereikt in 2016 de grens van 2,5 miljoen inwoners. De provincie, Erfgoed Brabant en het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) presenteren een interactieve tijdlijn met bijzondere gebeurtenissen rondom de Brabantse bevolking in de afgelopen eeuw.

Iedere week vindt u op onze website een kort verhaal over de bevolking in Brabant vanaf 1900. U kunt lezen hoe het was om in Brabant te wonen en welke belangrijke inwoners een bepalende rol hebben gehad.

1960-1970 Ontzuiling
1963: Noord-Brabant telt ruim 1,5 miljoen inwoners en is nog steeds de snelst groeiende provincie. Weliswaar is de huwelijksvruchtbaarheid sinds de Tweede Wereldoorlog al flink gedaald, maar het Brabantse gezin blijft het meest kinderrijke van Nederland.

Dat grote kindertal heeft alles te maken met de katholieke huwelijksmoraal, die het gebruik van anticonceptionele middelen uitdrukkelijk verbied. Veel katholieke echtparen worstelen met deze strenge leer want hun persoonlijke omstandigheden (huisvesting, financiën, gezondheid) zijn vaak moeilijk te rijmen met een groot gezin. Terwijl anderzijds die voortdurende gezinsuitbreiding maar lastig te vermijden valt. Onthouding is immers de enig aanvaardbare manier om het kindertal te regelen, alle andere methoden zijn zwaar zondig.

Op donderdag 21 maart 1963 zorgt bisschop Bekkers van Den Bosch voor een doorbraak in dit delicate dilemma. Die avond houdt hij in het televisieprogramma Brandpunt een revolutionaire toespraak, waarin hij de eigen verantwoordelijkheid van de echtelieden benadrukt. Elk echtpaar moet zelf bepalen hoe groot het gezin wordt, daar mag geen priester of geestelijk leidsman zich mee bemoeien.

De volgende ochtend zitten de wachtkamers van de katholieke huisartsen vol met vrouwen. Ze willen graag de anticonceptiepil hebben die het jaar daarvoor op de markt is gekomen. De woorden van Bekkers worden door hen gezien als een bevrijding, met als gevolg dat de huwelijksvruchtbaarheid in de jaren nadien dramatisch daalt. Vanaf 1980 ligt de Brabantse gezinsgrootte zelfs onder die van het Nederlandse gemiddelde. De tijd van de explosieve bevolkingsgroei in Brabant is voorbij.
Bron: Noord-Brabant.maps.arcgis

Noord-Brabant bereikt in 2016 de grens van 2,5 miljoen inwoners. De provincie, Erfgoed Brabant en het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) presenteren een interactieve tijdlijn met bijzondere gebeurtenissen rondom de Brabantse bevolking in de afgelopen eeuw.

Iedere week vindt u op onze website een kort verhaal over de bevolking in Brabant vanaf 1900. U kunt lezen hoe het was om in Brabant te wonen en welke belangrijke inwoners een bepalende rol hebben gehad.

1950-1960 Emigratie-Immigratie
De jaren vijftig zijn in Noord-Brabant een decennium met twee gezichten. De ene zijde toont een grootschalige emigratie, de andere juist het arriveren van een flinke groep nieuwe ‘Brabanders’.

Nederland, en dus ook Noord-Brabant, probeert in de jaren na de Tweede Wereldoorlog zo snel mogelijk de boel weer op orde te krijgen. De in de jaren veertig ingezette wederopbouw levert nog niet meteen voor iedereen een beter leven op. Velen zoeken hun heil daarom elders, in het deel van de Westerse wereld dat ver buiten het door oorlog geteisterde Europa ligt. Tussen 1946 en 1963 emigreren zo’n 40.000 Brabanders, meestal naar Canada en Australië, maar ook naar de VS, Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika. De piek ligt in 1952, wanneer ruim 5.000 Brabanders vertrekken.

In dezelfde periode komen ook bijna 13.000 militairen van de Zuid-Molukken, deels met hun gezin, naar Nederland. Ze hebben aan de kant van Nederland gevochten tijdens de onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië. Deze ‘Ambonezen’, zoals ze worden genoemd, verwachten slechts tijdelijk hier te blijven, in afwachting van een terugkeer naar een onafhankelijke Republiek der Zuid-Molukken. Ze worden onder primitieve omstandigheden gehuisvest in woonoorden, vaak kampen van de Dienst Uitvoering Werken. Op 1 januari 1959 heeft Noord-Brabant ruim 3.000 Molukse bewoners in dergelijke woonoorden. Het kleinste, met 61 bewoners, bevindt zich in Wouw. Het grootste, met 2.244 bewoners, heet Lunetten, en ligt op het terrein van het voormalige Concentratiekamp Vught.

Een onafhankelijke Molukse republiek wordt door Indonesië gedwarsboomd. De Molukkers blijven. Vanaf de jaren zestig worden de woonoorden stap voor stap vervangen door echte woonwijken. De emigranten uit begin jaren vijftig gaan langzaamaan deel uitmaken van de Noord-Brabantse samenleving.
Bron: Noord-Brabant.maps.arcgis

In verband met de voorjaarsvakantie is ons kantoor op donderdag 5 en vrijdag 6 mei gesloten. Vanaf maandagmiddag 9 mei zijn wij weer aanwezig.

Ons kantoor is slechts beperkt bezet. Mocht u ons niet kunnen bereiken, stuur dan een mail naar secretariaaat@ovaa-eindhoven.nl

Noord-Brabant bereikt in 2016 de grens van 2,5 miljoen inwoners. De provincie, Erfgoed Brabant en het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) presenteren een interactieve tijdlijn met bijzondere gebeurtenissen rondom de Brabantse bevolking in de afgelopen eeuw.

Iedere week vindt u op onze website een kort verhaal over de bevolking in Brabant vanaf 1900. U kunt lezen hoe het was om in Brabant te wonen en welke belangrijke inwoners een bepalende rol hebben gehad.

1940-1950 Wederopbouw
Als in 1945 heel Nederland is bevrijd, ligt Noord-Brabant er berooid bij. Met name in de agrarische sector zijn de problemen groot. Tienduizenden boerenzonen en –dochters zitten zonder werk. En volgens toenmalige onderzoekers zouden dat er in rap tempo heel veel meer worden, want zeker op het platteland was de bevolkingsgroei nog steeds erg hoog. Eind jaren 40 telde Brabant 1,2 miljoen inwoners. Toen was de verwachting dat het inwoneraantal in het jaar 2000 tot 3 miljoen zou stijgen!

In oktober 1947 publiceert de provincie Noord-Brabant het zogenaamde Welvaartsplan. In de inleiding formuleert de toenmalige commissaris van de Koningin Jan de Quay de uitgangspunten. Welvaartsherstel is enkel mogelijk door verdere industrialisering van de provincie. Deze nieuwe nijverheid zal ook werkgelegenheid moeten bieden aan de agrarische jeugd voor wie geen plek meer is op het boerenbedrijf. Grote vraag is vervolgens waar die industrie moet komen. In de grotere steden waar al industrie gevestigd is of juist verspreid over het platteland? Aan die eerste variant kleven volgens De Quay grote gevaren. Concentratie in de steden zal leiden tot verloedering van de eenvoudige plattelandsbewoner. Die dan immers voor zijn werk naar de stad zal moeten gaan en groot gevaar loopt daar zijn (katholieke) identiteit te verliezen.

In maart 1949 verschijnt het tweede deel van het Welvaartsplan. Op de kaart van Noord-Brabant zijn cirkels getekend met een straal van 6 kilometer, met in het middelpunt een (te ontwikkelen) industriekern. Op die manier hoefde een arbeider nooit verder dan 6 kilometer te reizen voor zijn werk op de fabriek en kon hij ondertussen rustig blijven wonen in de beschermende omgeving van zijn vertrouwde dorp.

Het krachtige industriebeleid van De Quay was een ongekend succes. De werkeloosheid verdween, de welvaart steeg. Brabant zou uitgroeien tot het ‘industriële trekpaard’ van de Nederlandse economie. In 1980 was nog maar 10% van de Brabantse beroepsbevolking werkzaam in de agrarische sector.

Bron: Noord-Brabant.maps.arcgis

We hadden zo’n zin in een mooi Koningsfeest, maar het weer gaat niet meewerken. Verwacht wordt dat Koningsdat 2016 koud, nat en winderig wordt. Reden voor ons om het Kleurrijk Oranjefeest op het Gerardusplein af te gelasten. We hopen je te zien op een van onze volgende evenementen op 29 mei:

• WK voetbal voor kinderen
• Dommel Zomer Picknick

Kijk ook op onze website www.kleurrijkestad.nl

Noord-Brabant bereikt in 2016 de grens van 2,5 miljoen inwoners. De provincie, Erfgoed Brabant en het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) presenteren een interactieve tijdlijn met bijzondere gebeurtenissen rondom de Brabantse bevolking in de afgelopen eeuw.

Iedere week vindt u op onze website een kort verhaal over de bevolking in Brabant vanaf 1900. U kunt lezen hoe het was om in Brabant te wonen en welke belangrijke inwoners een bepalende rol hebben gehad.

1930-1940 Grote gezinnen
Nergens in Nederland groeide de bevolking zo snel als in Noord-Brabant tijdens de jaren twintig van de vorige eeuw. Zelfs in Europees perspectief was de bevolkingstoename imposant. Belangrijke oorzaken van de groei waren de verbeterde hygiëne en de groeiende welvaart. Deze zorgden voor een sterke daling van de kindersterfte, die rond 1900 nog 20% bedroeg. Een andere factor was de hoge huwelijksvruchtbaarheid. Mede door de katholieke moraal werden in Brabant per gezin beduidend meer kinderen geboren dan in de rest van Nederland. In sommige plaatsen kregen vrouwen die op hun twintigste trouwden gemiddeld maar liefst tien kinderen.

Natuurlijk wilde niet elk echtpaar zo’n groot gezin. Geboortebeperking was echter lastig want condooms waren moeilijk te verkrijgen en ook de aloude techniek van ‘voor het zingen de kerk uit’ werd door de katholieke kerk ernstig afgekeurd. In publicaties als Korte onderrichtingen en nuttige wenken voor gehuwden werden pas getrouwde echtparen gewezen op de morele gevolgen van geboortebeperking: dat was “een daad van laffe en brutale zelfzucht, een der zwaarste zonden van ontucht, (…) het vermoordt de zielevrede en het maakt niet zelden zenuwziek.”

Het was de Brabantse arts Johannes Smulders (1872-1939) die echtparen een methode aan de hand deed om op een natuurlijke wijze zwangerschap te voorkomen. In 1930 publiceerde hij de brochure Periodieke onthouding in het huwelijk, waarin werd beschreven hoe de vruchtbare en de onvruchtbare periodes van de vrouw konden worden berekend. Daarmee konden echtparen zelf hun kindertal regelen door zich te onthouden in de vruchtbare tijden en de geslachtsgemeenschap te beperken tot de onvruchtbare periodes. Hoewel de rekenmethode ingewikkeld was en niet altijd even betrouwbaar, won de periodieke onthouding al snel aan populariteit: de Brabantse huwelijksvruchtbaarheid daalde nadien snel.

Bron: Noord-Brabant.maps.arcgis

Persoonlijke verklaring Mohamed el Haddad

Ik werk al ruim 15 jaar met veel plezier en enorme inzet voor Stichting OVAA. Ik betreur dan ook zeer de ontstane situatie. Dit is nooit mijn bedoeling geweest, niet voor mijzelf maar vooral  niet voor  het bestuur, de medewerkers  en vrijwilligers van OVAA die met hart en ziel bezig zijn OVAA naar een hoger niveau te tillen.

De constructie die indertijd is bedacht rondom de twee stichtingen was louter en alleen een oplossing op niveau van bedrijfsvoering. We meenden op deze manier veel problemen te kunnen ondervangen, zodat bv. de kosten van het vaste personeel niet op het budget van OVAA zouden drukken.

Tot vandaag de dag heeft er geen enkele transactie plaats gevonden tussen Stichting Diversium en mijn persoon. Dit is na te gaan in de stukken. Alle middelen die in de loop der jaren zijn verkregen staan nog op de rekening van deze Stichting. Stichting Diversium is een rechtspersoon en niet mijn eigendom.

Ik verklaar hierbij dat zowel de gemeentelijke als de provinciale middelen op geen enkel wijze anders zijn besteed dan oorspronkelijk de bedoeling was. Dit ligt vast in overeenkomsten en accountantsverklaringen.

Ik vind het jammer dat er blijkbaar mensen zijn die op een dergelijke manier mijn persoon willens en wetens willen beschadigen. Het onderzoeksrapport van de Provincie zal immers over enkele weken verschijnen.

De klokkenluider is een zeer betrokken Eindhovenaar, ik ken hem al vele jaren. Ik heb de heer Ustüner willen helpen door hem de mogelijkheid te bieden zijn loopbaan via OVAA te continueren met deze detacheringsconstructie. Helaas is het anders gelopen dat de bedoeling was.

Mohamed el Haddad

De dames vinden het nog wat eng, maar doen erg hun best. Met wat hulp van onze vrijwilligers gaat het steeds beter. Iedere les van het project ‘Fiets je vrij’ worden ze wat zelfverzekerder.

Wat zal hun wereld groter worden als ze zelfstandig kunnen fietsen, voor zichzelf en hun omgeving.